Rocznica masakry Żydówek Francuskich

5 października jak co roku poprzez symboliczne złożenie wiązanek oraz zapalenie zniczy upamiętniamy rocznicę masakry Żydówek Francuskich – Więźniarek Karnej Kompanii Kobiet podobozu KL Auschwitz-Birkenau Bor/Budy, to już 79-ta rocznica tych tragicznych wydarzeń.

Przypomnijmy historię tego wydarzenia: pierwsze więźniarki przybyły do Frauen Strafkompanie Bor/Budy w czerwcu 1942 roku, po dwóch miesiącach pozostałe jeszcze przy życiu kobiety skierowano do KL Birkenau. Kolejne więźniarki z KL Auschwitz zostały skierowane do Karnej Kompani Bor/Budy 25 lipca 1942 roku, były to młode więźniarki Żydówki francuskie traktowane przez SS jako komunistki, w tej grupie było też kilka Polek z emigracji do Francji. Zakwaterowano je w budynku szkoły, tak samo jak poprzednią grupę Polek, rozmieszczono je po części w pomieszczeniach na parterze oraz na strychu budynku. W nocy 5 października 1942 r. sześć więźniarek funkcyjnych (min. Elfriede Schmidt – nazwana „królową siekiery”) razem z SS-manami pilnującymi Karnej Kompanii od zewnątrz ogrodzenia, dopuścili się, zbrodni na przebywających w budynku francuskich więźniarkach. Wywiązała się bójka, która przeistoczyła się w bestialską, nieludzką masakrę. Z rąk funkcyjnych i SS-manów używających pałek, siekier i podobnych narzędzi zginęło około 90 więźniarek. Ich zmasakrowane ciała zostały na następny dzień załadowane na ciężarówki i wywiezione do jednego z krematoriów KL Birkenau.

Śledztwo w tej sprawie przeprowadzone przez obozowe gestapo na rozkaz samego Komendanta Rudolfa Hossa, które na zlecenie SS-manów dokumentował na fotografiach jeden z więźniów obozu Wilhelm Brasse (numer więźniarski nr 3444), zostało umorzone, a wszelakie dowody starano się już w tamtym czasie pozacierać. Komendant nakazał zniszczenie negatywów zostawiając tylko jedną kopie – być może te zdjęcia przetrwały i nadal są w czyiś rękach.

Znamy historyczny przebieg tego brutalnego wydarzenia, niestety nadal są to bezimienne ofiary obozu KL Auschwitz i Holokaustu. Nie zachowała się żadna znana nam dokumentacja poobozowa, która pozwoliłaby opracować listę nazwisk nie tylko tych kobiet – więźniarek z tej masakry, ale także i wszystkich ofiar podobozu KL Auschwitz-Bor/Budy.

Podczas uroczystości wieńce i wiązanki oraz zapalili znicze następujące osoby i delegacje:
W imieniu Prezesa Rady Ministrów Pana Mateusza Morawieckiego wieniec złożył Wicewojewoda Małopolski Pan Ryszard Pagacz, Pani Izabela Miłkowska Dyrektor biura poselskiego Posła na Sejm RP Krzysztofa Kozika, Zastępca Burmistrza Brzeszcz Pan Łukasz Kobielusz, Pani Teresa Jankowska Członek Zarządu Powiatu w Oświęcimiu, Wójt Gminy Oświęcim Pan Mirosław Smolarek wraz z Zastępcą Panią Haliną Musiał, Konsul Generalny Francji Pani Anne Schmidt-Riou, Konsul Generalny Niemiec Pani Ursula Mayer, przedstawiciel Instytutu Pamięci Narodowej oddział Kraków Pan Jakub Ryba, Przewodniczący Rady Miejskiej w Brzeszczach Pan Zbigniew Kolasa wraz z radnymi Panią Izabelą Miłkowska, Panem Jackiem Wawro, Panem Aleksandrem Zontek, Panem Markiem Gancarczykiem, Przewodnicząca Rady Gminy Oświęcim Pani Bernardyna Bryzek wraz z radnymi Panem Jackiem Mydlarzem, Panem Zbigniewem Krzemień, delegacja z Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w osobach Pani Teresy WontorCichy i Pana dr. Jacka Lachendro, delegacja Stowarzyszenia Romów w Polsce – Pan Władysław
Kwiatkowski i Pan Piotr Pękala, Pan Bartosz Uroda dyrektor ds. pracowniczych Zakładu
Górniczego Brzeszcze Tauron Wydobycie S.A., Małopolska Uczelnia Państwowa im. rotmistrza Witolda Pileckiego w Oświęcimiu Pani Prorektor ds. Nauczania i Rozwoju dr Katarzyna WadońKasprzak, Ks. Manfred Deselaers w imieniu Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu, Dyrektor Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej Pani Dorota Mleczko wraz z delegacją, delegacja Przewodników Izraelskich w Polsce, delegacja Ośrodka Kultury w Brzeszczach Pani Renata Kubajczyk i Pani Urszula Czopek. Organizatorami uroczystości był Burmistrz Brzeszcz Pan Radosław Szot i Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau. Zabezpieczenie medyczno-techniczne OSP Brzeszcze Bór.

Po uroczystości uczestnicy zapoznali się z nowa wystawą przygotowaną przez Fundacje, dotyczącą wysiedleń miejscowej ludności w związku z utworzeniem na ziemi oświęcimskiej kompleksu obozowego Auschwitz, która została zrealizowana dzięki wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego w ramach konkursu „Mecenat Małopolski – I edycja”.

Wystawa ta była po raz pierwszy w dniu dzisiejszym prezentowana uczestnikom uroczystości, docelowo będzie ona znajdować się w jednym z obozowych budynków magazynów żywnościowych znajdujących się w przy Judenrampe w Brzezince, będącym pod Fundacji. Wystawa jest odpowiedzią na pytania odwiedzających nasze Miejsca Pamięci, turystów z zewnątrz, którzy nie do końca znają i rozumieją historię i losy mieszkańców okolic Auschwitz.